Xe đạp trong ký ức người Việt

Phương tiện đi lại chủ yếu ở Hà Nội những năm 1980 là xe đạp (hình chụp tại ngã tư Bà Triệu – Tràng Tiền).

Xe Đạp Thống Nhất

Vào những năm 80 của thế kỷ trước, xe đạp là phương tiện giao thông phổ biến nhất lúc bấy giờ. Thời đó, nếu gia đình nào sở hữu một chiếc xe đạp mà lại là xe đạp Thống Nhất thì đó chắc chắn là gia đình khá giả.

Chiếc xe đạp Thống Nhất xuất hiện trong ký ức của nhiều người là một sản phẩm cực chất, không thua kém gì những chiếc Peugeot của Pháp. Một chiếc xe đạp Thống Nhất lúc đó có giá tới nửa cây vàng, một số tiền quá cao so với thu nhập của nhiều gia đình Việt Nam những năm đó.

Một chiếc xe đạp Thống Nhất có giá tới nửa cây vàng vào những năm 1980

Vào thời điểm đó, xe Thống Nhất được coi là biểu tượng của sự giàu có, thành đạt, là niềm mơ ước của hàng triệu người. Đó cũng là hình mẫu của một người đàn ông thành đạt, một nữ sinh thanh lịch.

Trong chiến tranh, những chiếc xe đạp được gọi là ngựa sắt chiến trường. Nhiều đoàn xe đạp bộ đội đã vượt qua mưa bom, bão đạn để đưa gạo, muối, thuốc men… ra mặt trận, góp phần không nhỏ vào thắng lợi của dân tộc.

Xe đạp Thống Nhất đã trải qua nhiều thăng trầm trong lịch sử. Nhà máy được thành lập từ năm 1960, sau đó đến năm 1965 Nhà nước ra quyết định phân phối xe đạp theo giá quy định. Ai phân phối sẽ kèm theo sổ mua bán phụ tùng. Quyết định là vậy, nếu không một năm các nhà máy hàng trăm người chỉ phân phối dưới chục chiếc. Có người được tặng chiếc xe Thống Nhất, quý đến nỗi không dám đi, treo trong nhà, hai bánh không chạm đất, thỉnh thoảng nhìn quay bàn đạp nghe tiếng bánh răng rắc.

Đánh vào chất lượng, bên cạnh việc định vị mình là xe đạp cao cấp là cách truyền thông của xe đạp Thống Nhất lúc bấy giờ.

Công ty sản xuất chiếc xe đạp đó là Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thống Nhất, tiền thân là Nhà máy xe đạp Thống Nhất. Lấy đúng chất lượng, bên cạnh việc định vị mình là một chiếc xe hơi cao cấp, là hình thức truyền thông của thương hiệu này vào thời điểm đó. Chính cách làm này đã mang lại cho công ty một thời kỳ huy hoàng về doanh thu và danh tiếng.

Tuy nhiên, sự mở cửa của nền kinh tế, cũng như sự thay đổi khi xe máy ngày càng phổ biến khiến Thống Nhất không còn được trọng dụng như trước. Đến nay, Xe đạp Thống Nhất tiếp tục dẫn đầu về sản xuất và tiêu thụ xe đạp trong nước nhưng sức sống của thương hiệu đã không còn như xưa.

Từng là biểu tượng của sự giàu có, chiếc xe đạp Phượng Hoàng thời bao cấp được tôn sùng là xe “siêu sang”.

xe đạp phượng hoàng

Từng là biểu tượng của sự giàu có, xe đạp Phượng Hoàng thời bao cấp được tôn sùng là phương tiện “siêu sang”, đặc biệt chỉ giới thượng lưu mới đủ tiềm lực tài chính để sở hữu. Trước năm 1980, tài sản lớn nhất của mỗi gia đình lúc bấy giờ là chiếc xe đạp, mỗi chiếc khung đi làm được Nhà nước cấp cho một chiếc xe đạp để đi làm. Ngày đó, nếu tính bằng gạo thì một chiếc xe đạp phượng bằng cả năm sản xuất nông nghiệp của một gia đình nông dân.

Tuy nhiên, sau chiến tranh biên giới năm 1979, lượng hàng Trung Quốc vào Việt Nam giảm hẳn, việc mua một chiếc xe Phượng Hoàng không hề đơn giản, thậm chí có người phải bỏ ra vài cây vàng mới mua được. Những năm 1990, xe đạp Nhật chiếm lĩnh thị trường, đưa xe Phượng Hoàng lùi vào dĩ vãng.

Hiện nay, số người còn sở hữu xe đạp Phượng Hoàng là cực kỳ ít, hoặc xe đã bị hư hỏng nặng theo thời gian. Tuy nhiên, giới sưu tập xe vẫn cố gắng tìm kiếm những chiếc xe còn “zin” không hư hỏng, hình thức đẹp.

Tại Trung Quốc hiện nay mẫu xe này vẫn được sản xuất nhưng số lượng xe nhập về Việt Nam rất hạn chế. Nếu muốn có một chiếc xe Phượng Hoàng mới, người mua sẽ phải bỏ ra số tiền 4 triệu đồng và đợi ít nhất 1 tháng mới được nhập về Việt Nam.

Xe đạp Peugeot sản xuất từ ​​những năm 60 của thế kỷ trước

xe đạp peugeot

Xe đạp Peugeot đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân Hà Nội. Không chỉ người già muốn sống lại những ngày mà một chiếc Peugeot có giá trị bằng cả một ngôi nhà, mà giới trẻ cũng mê mẩn những chiếc xe đạp đủ tuổi của cha mẹ. Đi xe đạp cũng là một cách để sống chậm lại.

Hình ảnh thiếu nữ Việt mặc áo dài và xe mô tô mini Nhật Bản khiến nhiều người say đắm

xe hơi nhật bản

Cùng với Honda Cub và Honda Dream, xe mini Nhật Bản đã trở thành một phương tiện di chuyển mang tính biểu tượng trong những năm 1980 và 1990 và kéo dài cho đến những năm 2000.

Chiếc xe đạp mini Nhật Bản thực sự là một mẫu xe dành cho nữ do công ty Maruishi sản xuất. Đây là công ty sản xuất xe đạp nổi tiếng thế giới với lịch sử phát triển hơn 130 năm. Xuất hiện trên thị trường từ những năm 1950 và sau đó trở nên phổ biến khắp châu Á, xe mini Nhật Bản còn được biết đến với tên gọi “mommy bikes” (người mẹ đạp xe chở con).

Những chiếc xe mini Nhật Bản mới về Việt Nam vẫn được lưu giữ cho đến ngày nay.

Tại Việt Nam, xe mini Nhật Bản xuất hiện khá sớm, nhưng phải đến cuối những năm 1980, đầu những năm 1990 mới đạt đến thời kỳ huy hoàng của dòng xe này.

Vào những năm 1990, để mua một hộp mini mới của Nhật, khách hàng phải bỏ ra 1,5-2 triệu đồng, tương đương nửa cây vàng vào thời điểm đó.

Vào những năm 2000, giá xe máy bắt đầu giảm nên nhiều người bỏ xe đạp để đi xe máy đi làm. Xe mini Nhật Bản cũng cạnh tranh với môtô địa hình và xe cào cào nên thị phần giảm nhanh chóng.

Hiện nay, nữ sinh cấp 3 ít sử dụng xe mini của Nhật mà đa số sử dụng xe đạp điện để đến trường. Hãng Maruishi tiếp tục duy trì sản xuất những mẫu xe truyền thống có giá trên dưới 4 triệu đồng một chiếc nhưng lượng khách hàng ngày càng giảm dần. Hầu hết những chiếc xe đạp mini của Nhật Bản vẫn còn trên đường là loại cổ điển, dành cho phụ nữ và trẻ em gái trung niên sử dụng.

Dù đang suy giảm tại Việt Nam và châu Á, nhưng theo công bố của Maruishi, dòng xe cỡ nhỏ Nhật Bản đang thành công rực rỡ tại thị trường châu Phi.

Theo Hoàng Anh

phương tiện giao thông